Nên bố trí chiều cao lan can cầu thang như thế nào cho hợp lý, đúng tiêu chuẩn mà vẫn đẹp? Thường thì đây sẽ là phần việc của Kiến trúc sư khi bổ chi tiết công năng mặt bằng, phối cảnh 3D, thi công xây dựng. Tuy nhiên, gia chủ xây muốn xây nhà phố, nhà nhiều tầng cũng nên nắm được để chủ động trao đổi theo yêu cầu riêng của các thành viên trong nhà.
Chiều cao lan can cầu thang trong nhà
Quy định, quy chuẩn chiều cao lan can cầu thang trong nhà dựa theo:
– Quy chuẩn xây dựng Việt Nam QCXDVN 05 : 2008/BXD Nhà ở và công trình công cộng – An toàn sinh mạng và sức khỏe;
– Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 4319 : 2012 Nhà và công trình công cộng – Nguyên tắc cơ bản để thiết kế;
Lan can của cầu thang trong nhà phải được thiết kế chắc chắn, độ cao hợp lý. Đủ sức ngăn người đi lại không bị ngã tại các sàn nền có cao độ chênh nhau từ 2 bậc thang trở lên. Vì thế khi xây dựng, gia chủ cần phải đảm bảo chiều cao như sau:
- Cầu thang có chiều cao trèo vượt quá 500mm và không gian bên cạnh liền kề với tay vịn vượt quá 200m, bắt buộc gia chủ phải thiết kế lan can.
- Chiều cao thẳng đứng của tay vịn từ 900 – 1000mm tính từ mũi bậc thang. Nếu như tính từ mức đi bộ trên chiếu nghỉ thì chiều cao lan can tối thiểu 1100mm.
- Với lan can cầu thang, phải thiết kế ít nhất 1 tay vịn. Trong trường hợp cầu thang rộng bằng hoặc hơn 1200mm thì bắt buộc phải làm 2 tay vịn chắc chắn. Trường hợp 1 bên là tường thì cho phép không cần thiết kế tay vịn bên đó. Phải thiết kế tay vịn kéo dài và phủ hết 2 bậc thang cuối cùng.
- Khi nhà ở có trẻ em dưới 5 tuổi, khe hở của lan can nhỏ, không lọt được quả cầu có đường kính 100mm.
- Kết hợp giữa chiều cao lan can với vật liệu xây dựng làm sao cho trẻ em không dễ leo trèo, chui lọt.
Khi nhà có trẻ nhỏ nhưng gia chủ vẫn muốn kết cấu lan can cầu thang đẹp, hợp thẩm mỹ và tính toán lâu dài. Các KTS Cầu Thang Minh Khôi thường tư vấn gia chủ thêm một số phương án hỗ trợ khác. Sao cho khoảng hở đảm bảo an toàn nhất có thể.
Quy định về tải trọng lan can cầu thang
Tay vịn lan can cầu thang phải có khả năng chịu tải trọng theo phương nằm ngang. Các tải trọng tiêu chuẩn được quy định trong TCVN 2737 : 1995. Cụ thể:
- 30 daN/m với tay vịn lan can nhà ở, trường mẫu giáo, nhà nghỉ, bệnh viện, nhà an dưỡng.
- 150 daN/m với tay vịn lan can khán đài, phòng thể thao.
- 80 daN/m với thiết kế tay vịn lan can trong phòng hoặc công trình nhà có yêu cầu đặc biệt.
Các tiêu chuẩn khác khi thiết kế cầu thang trong nhà
Ngoài chiều cao lan can tay vịn, các phần như bậc thang, chiếu nghỉ, vế thang… đều cần quan tâm.
- Chiều cao của cầu thang
Chiều cao của cầu thang phụ thuộc vào chiều cao thông thủy và công trình nhà ở cụ thể. Trung bình sẽ là 3,6m.
- Độ rộng của 1 vế thang
Độ rộng khoảng 60cm thì phù hợp cho một người đi lại thoải mái. Tuy nhiên, KTS Cầu Thang Minh Khôi thường thiết kế độ rộng 1 vế tối thiểu 90cm để 2 người cùng đi lại vẫn cảm thấy thoải mái, dễ dàng kê đồ nội thất trong gia đình.
Chiều cao thông thủy của vế thang được tính là chiều thẳng đứng từ mặt bậc của vế thang dưới đến mặt trần nghiêng của vế thang bên trên. Khi thiết kế, vế thang có chiều cao thông thủy không nhỏ hơn 2,2m.
- Chiều rộng mặt bậc thang
Chiều rộng mặt bậc tối thiểu 25cm. Nhà phố, nhà ống, nhà liền kề không nên làm rộng quá 30cm sẽ ảnh hưởng đến độ dài và độc dốc của thang.
- Độ cao cổ bậc thang
Độ cao cổ 1 bậc thang thường khoảng 15 – 28cm thì đi lại bình thường. Không nên thiết kế cao quá 18cm, nhất là nhà có trẻ nhỏ.
- Gờ của mặt bậc
Gờ là phần chìa ra của mỗi mặt bậc. Độ rộng nhô ra của phần gờ 2cm là hợp lý nhất.
- Chiếu nghỉ cầu thang
Chiếu nghỉ là phần sàn nghỉ ở giữa để cầu thang không bị quá cao. Chiều cao của một đợt thang không được nhỏ hơn 2m và phải bố trí thiết kế chiếu nghỉ.
Chiều dài, rộng của chiếu nghỉ ít nhất phải bằng chiều rộng nhỏ nhất của vế thang. Độ rộng hợp lý là 90cm. Cứ 10 – 11 bậc thang sẽ thiết kế một chiếu nghỉ.
Chiều cao thông thủy trên và dưới chiếu nghỉ cầu thang không được phép thiết kế nhỏ hơn 2m.
Chiều rộng thông thủy của cầu thang trong nhà phải tuân theo quy định về an toàn sinh mạng; an toàn phòng cháy chữa cháy cho ngôi nhà.
Trường hợp cầu thang đổi hướng (với những căn nhà ống nhiều tầng), chiều rộng nhỏ nhất nơi có tay vịn chiếu nghỉ không được nhỏ hơn vế thang.
Tuân thủ các quy định về thiết kế chiều cao lan can cầu thang giúp bản thân các thành viên luôn cảm thấy an tâm và thoải mái. Như đã nói, ngoài yếu tố kỹ thuật, làm cầu thang còn phải hài hòa về cả tính thẩm mỹ, phong cách thiết kế kiến trúc, nội thất nhà ở và phong thủy.